جشنواره وجدان محیط زیست فرصتی برای برند سازی زیست محیطی کسب و کارها

               سید سامان بزرگیان

مسئول اطلاع رسانی جشنواره وجدان محیط زیست                         جشنواره وجدان محیط زیست فرصتی برای برند سازی

        و عضو انجمن محیط زیست شایان                                       زیست محیطی کسب و کارها              

   از نظرمفهومی وجدان محیط زیستی را میزان اطلاعات فرد در مورد مسائل محیط زیست و عوامل مؤثر در گسترش آن و شناخت ازچگونگی رفتار خود و دیگران جهت بهبود معضلات آن عنوان می نمایند .وجدان  زیست محیطی ،ترکیبی است از اعتقاد به محیط زیست و ارزشی که به آن داده شده است.

  جشنواره جایزه ملی وجدان محیط زیست در کسب و کار از نگاه مردم، ایده ای جهت شناسایی ، معرفی ، تشویق و تقدیر از فعالان در حوزه محیط زیست است . این جشنواره بعنوان تنها رویداد بزرگ زیست محیطی در سطح ملی ، اهداف و ضوابطی برخلاف مراسم مشابه دولتی ( صنعت سبز) و خصوصی در حوزه محیط زیست دارد. در این رویداد تنها از کسانی که فراتر از ضوابط دولتی ، اجبار و بودجه  و وقت دولتی اقدام زیست محیطی داوطلبانه انجام داده باشند، مورد ارزیابی و تقدیر از نگاه مردمی قرار می گیرند.

    از اهداف برگزاری جشنواره ملی وجدان اولا تشویق به اجرای ضوابط و قوانین بالادستی نظیراصل پنجاهم قانون اساسی در حفاظت از محیط زیست بعنوان یک وظیفه عمومی و دوماً تقدیر از خدمات انسانهای پاک نهاد در حوزه محیط زیست از طریق اهدای نشان وجدان محیط زیست و سرانجام برند سازی اشخاص حقیقی و حقوقی  و کمک به توسعه کسب و کارشان در فروش بهتر کالا و خدمات تولید شده در بستر حفاظت از محیط زیست بویژه فعالان  در کسب و کارهای صنعتی ، معدنی ، خدماتی و کشاورزی است.

هرچند ایده وصاحب امتیازی برگزاری این جشنواره با انجمن توسعه کسب و کارهای محیط زیست شایان بعنوان یک سمن مردم نهاد فوق تخصصی در حوزه محیط زیست می باشد اما این جشنواره به صورت مشارکتی با دستگاههای دولتی ، عمومی ، خصوصی و مردم نهادی در حوزه محیط زیست ( بدون حضور سازمان حفاظت محیط زیست بعنوان متولی دولتی محیط زیست در کشور ) و با مدیریت اجرایی و دبیرخانه ای انجمن محیط زیست شایان برگزار می گردد. عدم مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل مردمی بودن جشنواره است. و پیامی است که نمایندگان دستگاه متولی دولتی محیط زیست هیچ نقشی در انتخاب ،داوری ، برگزاری جشنواره و هرگونه حمایت مادی و معنوی نقشی ندارند . و مشارکت دستگاههای فرابخشی دولتی در برگزاری جشنواره  تنها در محدوده حمایت معنوی و اطلاع رسانی به جامعه هدف می باشد.

   در دوره اول و دوم برگزاری جشنواره ،شش وزارتخانه و هفده سازمان دولتی ،عمومی و خصوصی و مردمی بدون دخالت در تعیین ضوابط و داوری و انتخاب برندگان و تنها در اطلاع رسانی به مخاطبین و حمایت در روز برگزاری مراسم مشارکت گسترده ای داشته اند.

   مخاطبین جشنواره در دوگروه مخاطبین حقوقی شامل مدیران و کارکنان واحدهای صنعتی، خدماتی، معدنی، کشاورزی و مخاطبین حقیقی شامل مدیران و کارشناسان و کارکنان دستگاههای اجرایی، علمی، سیاسی، نظامی، قضایی، هنری، ورزشی، بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و فعالان مردمی در حوزه محیط زیست .... می باشند. همچنین از ایثارگران و خانواده شهدای محیط زیست و منابع طبیعی بصورت شاخص تقدیر بعمل می آید.

   ثبت نام و شرکت در جشنواره برای عموم آزاد است. و ضوابط اجرایی جشنواره به نحوی است که تنها اسناد مربوط به خدمات زیست محیطی مخاطبین در دو سال گذشته پذیرش می گردد. ارائه اسنادی که در بهبود وضعیت محیط زیست منطقه، کاهش مصرف انرژی و مواد خام و منابع طبیعی، توسعه فرهنگ و آموزش زیست محیطی و اشتغال پایدار فارغ التحصیلان محیط زیست و رفع کامل یا کاهش آلاینده های زیست محیطی را به همراه داشته باشد از حداکثر امتیاز برخوردار می باشد. هرگونه هزینه کرد و یا حمایت از پروژه های اجرایی دولتی مورد قبول نبوده و تنها فعالیت های داوطلبانه مورد بررسی و داوری قرار می گیرد .

   اشخاص حقیقی و حقوقی به دو روش بارگذاری اطلاعات در سایت دبیرخانه و یا ارسال مستقیم اسناد به دبیر خانه برای شرکت در جشنواره ثبت نام می کنند . اسناد پس از بررسی اولیه کارشناسی، جهت داوری به کمیته داوری ارسال می گردد تا سطح برندگان نشان وجدان محیط زیست مشخص گردند. عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی که تنها به تایید دبیرخانه جشنواره برسد در دو سطح شایسته تقدیر و نامزد دریافت نشان وجدان محیط زیست مورد تقدیر قرار می گیرند . برندگان نشان وجدان محیط زیست در سطوح یک الی پنج شهرستانی و یک الی پنج استانی و یک الی پنج ملی از طرف کمیته داوری مشخص می گردد.

   در دوره اول برگزاری جشنواره در سال 1401که در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی ایران برگزار گردید از خانواده شش شهید محیط زیست و منابع طبیعی تجلیل گردید و نیز از43 نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی در سطح نامزد دریافت نشان وجدان محیط زیست و 27 نفر در سطح شایسته تقدیر با تندیس و لوح تجلیل شد. در دوره مذکور که با سخنرانی دکتر اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی  سازمان حفاظت محیط زیست و مهندس بهرامن رییس خانه معدن ایران و دکتر اشرفی پور رییس شورای عالی جنگل و چند تن دیگر از مدیران ارشد دولتی و عمومی ، جوایز برندگان  در حضور جمعی حدود 400 نفر از فعالان محیط زیست ، هنرمندان و صاحبان صنعت و معدن و خدمات اهدا گردید در آن دوره در سطح دریافت نشان وجدان محیط زیست هیچ برنده ای نداشته است .

   از بین برندگان دور اول جشنواره ، نمایندگان 5 واحد صنعتی ،7 واحد کشاورزی و 6 واحد خدماتی بعنوان تقدیرشدگان حقوقی جشنواره بوده اند . تجلیل از تهیه کننده یک سریال زیست محیطی و 2 عکاس و 12 نفر از فعالان مردم نهاد محیط زیستی از اتفاقات شاخص جشنواره بوده است .از مجموع 840 نفر ثبت نام کننده در دور اول جشنواره از  76 نفر تجلیل شد. که44 نفراز آنان غیردولتی و 33 نفر از کارکنان دولت بوده اند .

   مراسم اختتامیه دور دوم جشنواره که ثبت نام از متقاضیان تا پایان شهریور 1402 ادامه داشته است. قرار است در آبان ماه 1402 در تهران برگزار گردد. تاکنون بیش از 1100 نفر با دبیرخانه جشنواره ارتباط گرفته و مدارک ارسالی آنان تحت بررسی کارشناسی قرار گرفته است .

   از شاخص های اصلی جشنواره وجدان محیط زیست، ثبت نام رایگان از تمامی اشخاص حقیقی که بیش از 95 درصد متقاضیان شرکت در جشنواره را تشکیل می دهند می باشد. در دور اول جشنواره بیش از 90 درصد هزینه جشنواره از طرف انجمن مردم نهاد محیط زیست شایان ( دبیرخانه جشنواره )  تامین گردید. انجمن محیط زیست شایان در برگزاری جشنواره از هیچ بودجه دولتی استفاده نمی نماید و هزینه آن نیز توسط اعضای انجمن تامین می شود. و این بهانه ایست تا در انتخاب برندگان وامدار هیچ شخص حقیقی و حقوقی نباشد .

   از دیگر شاخصه این جشنواره آن است که هیچ یک از شرکت های مدعی و برنده جشنواره صنعت سبز در جشنواره وجدان محیط زیست امتیازی کسب نکرده اند . و این خود بیانگر دقت دبیرخانه در بررسی اسناد عملکرد متقاضیان می باشد.

در بررسی و امتیاز دهی به عملکرد زیست محیطی متقاضیان در دومین دوره شرکت در جشنواره وجدان محیط زیست موارد زیر مورد توجه می باشد:

1- اسناد عملکردی مربوط به مخاطبین حقوقی(واحدهای صنعتی ، معدنی و خدماتی) با توجه به گروه و رده هر صنعت و خدمات و نیز موقعیت جغرافیایی و توان مالی و پرسنلی هر واحد و همچنین میزان کنترل آلاینده‌های مربوط به هر واحد، و نیز با توجه به الزامات قانونی موجود برای هر پارامتر و سرانجام نگاه سبز اندیش و وجدان بیدار اشخاص و مدیران  و صاحبان صنعت و خدمات در انجام برخی فعالیت‌های زیست محیطی، مورد ملاک عمل قرار خواهد گرفت .

2- فعالیت‌های مخاطبین حقیقی، براساس تاثیرگذاری فعالیت آنان بر محیط زیست، قضاوت و رتبه بندی می گردد.

3- مجموع امتیازها درجدول آیتم‌های مربوط به هر گروه 100 می‌باشد. واحد‌های صنعتی و خدماتی و کشاورزی، در هر یک از گروه‌های هم رده و هم گروه خود ، رقابت می‌نمایند .

4- فعالیت‌هایی که در چارچوب قانون، واحدها ملزم به اجرای آن هستند و یا انجام آن برای منافع شخصی واحد یا مدیران آن می‌باشد . از حداقل امتیاز برخوردار می‌باشند .

5-  واحدهایی که بدون الزام قانونی و منافع شخصی و صرفاً به جهت منافع عمومی و بهبود وضعیت محیط زیست، فعالیت‌های زیست محیطی مطابق آیتم‌های جدول مربوط به گروه صنعتی خود را انجام داده اند از حداکثر امتیاز برخوردار می‌باشند.

6-کمک‌های مالی زیست محیطی به تشکل‌های مردم نهاد دارای پروانه فعالیت از وزارت کشور مورد قبول می‌باشد مشروط بر اینکه اسناد هزینه آن نیز از طرف تشکل‌های مذکور به دبیرخانه ارایه گردد.

7-هزینه‌های پژوهشی و برنامه‌های تنویر افکار عمومی که توسط واحد صنعتی و خدماتی و یا با همکاری عوامل غیر دولتی و تشکل‌های مردم نهاد انجام شده باشد، مورد تایید است .

8- پرداخت هزینه انجام برنامه‌های زیست محیطی به نهادهای دولتی مورد تایید نمی‌باشد.

9-واحدهایی که در لیست صنایع آلاینده قرار ندارند و یا پس از قرار گرفتن در دوره‌های قبلی ، در زمان ارزیابی از لیست مذکور خارج شده باشند از امتیاز کامل این آیتم برخوردار خواهند بود .

12-فعالیت‌های داوطلبانه زیست محیطی که تاثیری بر محیط زیست محل یا منطقه فعالیت نداشته و یا در آینده باعث ایجاد مشکلی در محیط زیست گردد مورد قبول نمی‌باشد.

13- مبلغ و نحوه هزینه کرد در انجام خدمات زیست محیطی بر اساس دستورالعمل جشنواره و بنابر نیت خیرخواهانه اشخاص ( منتج از وجدان ) و تاثیرگذاری فعالیت آنان بر محیط زیست واحد صنعتی و پیرامون آن محاسبه می‌گردد. لذا هر واحد بر اساس توانمندی و نوع فعالیت ارزنده زیست محیطی سنجیده می‌شود.و نه بر مبنای میزان هزینه کرد یا بزرگی وکوچکی واحد.

14- هزینه کرد و یا اجرای هرگونه مراسمات زیست محیطی، چاپ کتاب، برگزاری دوره‌های آموزشی و ......برای نهادهای دولتی مورد قبول نمی‌باشد.

15-عضویت حقوقی در یکی از انجمن‌های مردم نهاد، دارای پروانه فعالیت از وزارت کشور مورد تایید می‌باشد.

 بار معنوی اهدای نشان وجدان محیط زیست به یک شخص ،بیانگر تکمیل توالی رشد انسانیت در او بویژه نشان از خداپرستی ، اخلاق مداری و دینداری اوست. اهدای نشان وجدان محیط زیست به یک واحد خدماتی و تولیدی، دراعتماد دهی به مشتری و فروش بیشتر خدمات و محصول تولیدی در بستر حفاظت از محیط زیست تاثیر شاخصی دارد.

   همچنین اهدای نشان وجدان محیط زیست به مدیران و کارشناسان در همه گروه های کسب و کار در برند سازی آنها بسیار موثر است .دارندگان نشان وجدان محیط زیست درحوزه فعالیت های بین المللی (تجارت، صادرات، خدمات، علمی ....) از اقبال بیشتری در برقراری ارتباط با مخاطبان و مشتریان خود برخوردار خواهند بود .

  حساسیت به مسائل زیست محیطی در تمامی طبقات و سنین در جمعیت چند میلیاردی دنیا وجود دارد. لذا عرضه کالا و خدمات تحت این عنوان ( دارنده نشان وجدان محیط زیست ) به جامعه حامی محیط زیست ، موفقیتی با ده ها گام جلوتر از رقبا در بازار خواهند بود. از اینرو اجازه درج نشان وجدان محیط زیست بر محصولات از طرف دبیرخانه جشنواره ، فرصتی طلایی است  تا درکنار فعالیت های داوطلبانه  حفاظت از محیط زیست ، بهره مندی از برند سازی زیست محیطی اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم گردد.