خزر کوچک می‌شود؟

بندر نوشهر با قدمتی حدود ۹۰ سال و مساحت حدود ۸۸ هکتار دارای ۱۱ پست اسکله تجاری و خدماتی و تجهیزات مدرن بندری و دریایی، از ظرفیت مناسبی برای تخلیه و بارگیری انواع کالا و پذیرش کشتی های تجاری با ظرفیت بالغ بر شش هزار و ۵۰۰ تن در سال را دارد.

استان مازندران دارای سه بندر فعال شامل نوشهر، ‌ فریدونکنار و امیر آباد است که بنادر منطقه ویژه اقتصادی نوشهر و فریدونکنار زیر نظر اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران مستقر در نوشهر قرار دارد.

سد سازی ها و کاهش نزولات جوی عامل اصلی

استادیار گروه زمین شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد چالوس در این ارتباط گفت : عقب نشینی آب دریای خزر موضوع جدیدی نیست در گذشته های دور هم این رخداد طبیعی در شمال کشور شاهد بوده ایم اما اگر همان زمان ضوابط رعایت حریم و بستر دریا رعایت می شد امروز دغدغه خشکی محدوده ساحلی و آسیب رسانی آن به زیرساخت ها و کاربری های فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نداشتیم.

جهانگیر اسماعیلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در دهه ۷۰ قانون تعیین بستر و حریم دریای خزر را مشخص شد که سطح تراز آب دریا تا فاصله ۶۰ متری جزو حریم محاسبه شد و در برخی از نقاط ساحلی دریا از آن خط گذشته و زیرساخت و تاسیسات دریایی انجام گرفته است و این خلاف قانون بوده است.

وی بیان داشت : از آن زمان تاکنون متاسفانه برخی از ادارات و دستگاه های اجرایی مانند منابع طبیعی و آبخیزداری به بهانه دریافت اجاره بستر اراضی ساحلی را در ارختیار بخش های خصوصی داد که اقدام به ایجاد زیرساخت ها نظیر اسکله، طرح های دریا، صیدگاه و سایر تاسیسات گردشگری کردند.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس گفت : در تصاویر ماهواره ای هم نشان داده که خط تراز آب دریای خزر در آن زمان چه میزان بوده است و امروز یکی از علت های کاهش سطح آب دریای خزر و پسروی آن ناشی از سد سازی های متعدد و همچنین کاهش نزولات جوی است.

تاثیر منفی و متفاوت بر فعالیت شیلاتی

مدیرکل شیلات مازندران هم بتازگی در بازدیدی از مصب رودخانه بابلرود در بندر صیادی شهرستان بابلسر به رسانه ها اعلام کرد : پسروی آب دریای خزر تاثیرات منفی و متفاوتی را برای فعالیت‌های شیلاتی از جمله طرح‌های پرورش ماهیان خاویاری در اراضی ساحلی(بااستفاده از آب دریا)، تردد شناورهای کیلکاگیر و همچنین مهاجرت ماهیان رودکوچ دریایی به مناطق بالادست رودخانه‌ها را به همراه خواهد داشت.

قاسم کریم زاده گفت : مصب رودخانه‌های استان که محل تلاقی دریا با رودخانه هاست، محل اصلی مهاجرت و زایشگاه تخم ریزی آبزیان بوده که دچار افت کاهش سطح آب می‌شوند و این اداره بابهره گیری از مشارکت‌های مردمی به ویژه تشکل‌های صیادی و دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی و استانی، سازمان شیلات ایران، مدیریت بحران استان، فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها درصدد فراهم نمودن شرایط مناسب برای تردد شناورهای صیادی و کیلکا گیر است.

به گفته این مسوول استانی در این زمینه مکاتبات و پیگیری‌های متعدد را انجام دادیم که هم اکنون یک دستگاه کاترساکشن در مصب رودخانه بابلرود در حال لایروبی مسیرهاست.

کریم زاده خاطرنشان کرد : با توجه به پیگیری‌های بعمل آمده در نظر است یک دستگاه بیل و بارج از سوی سازمان شیلات ایران پس از طی مراحل قانونی در اختیار استان قرار گیرد که امیدواریم بتوانیم زمینه لازم را برای تردد شناورهای صیادی فراهم کنیم.

پسروی آب خزر گریبان کشورهای حاشیه را خواهد گرفت

عضو هیأت عامل و معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی هم در این باره گفت : کاهش تراز سطح آب دریای خزر مختص ایران نیست و این چالش جدی گریبانگیر همه کشورهای حاشیه خزر است.

مجید علی نازی در نشست کمیته لایروبی بنادر شمالی که به میزبانی بندر نوشهر در ماه جاری برگزار شد، افزود : برای برون رفت از این بحران نیازمند تقویت تجهیزات و امکانات در این حوزه هستیم که اقدامات اثربخشی در حال انجام است تا به اهدافمان که افزایش ایمنی تردد کشتی های تجاری است دست پیدا کنیم.

وی خاطرنشان کرد : در زمان حاضر در سال های اخیر در زمینه ابنیه و تأسیسات در بنادر کشور اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است و در بخش ناوگان و تجهیزات دریایی و لایروبی هم برنامه های مدون و جامعی در دست اقدام است.

عضو هیات عامل و معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی با تاکید بر آنکه باید برای حل ریشه ای مسائل دریایی اساسی برنامه ریزی شود، خاطرنشان کرد : با تجهیزات موجود در بنادر شمالی باید نسبت به رفع مشکلات آنها به ویژه در بحث لایروبی تمهیدات لازم اندیشیده شود زیرا همواره نشان دادیم که با اندک امکانات هم می توان کارهای بزرگی انجام داد و بنابراین باید تلاش بیشتری کنیم تا به شرایط مطلوب و پایدارتری دست یابیم.

وضعیت بحرانی است

در همین ارتباط، عضو هیات عامل و معاون مهندسی و توسعه امور زیربنایی سازمان بنادر و دریانوردی گفت: تراز آب دریای خزر در شرایط بسیار بحرانی رو به کاهش است و به تبع یکسری از آسیب ها را در نوار ساحلی در پی خواهد داشت.

علی فتحی در ماه شهریور سال جاری در سالن همایش های بندر نوشهر به بررسی و پایش مستمر تراز آب دریای خزر در مازندران با توجه به مستقر بودن یکی از دستگاه های پایش در نوشهر اشاره کرد و اظهارداشت: سازمان بنادر تمهیداتی در بحث سواحل و لایروبی ها دارد که به لحاظ شرایط فنی و تجهیزات محدودیت مواجه است.
وی با اشاره به کاهش تراز آب دریای خزر اظهارداشت: با توجه به این مهم در این بخش توسعه اراضی را خواهیم داشت که باید مسوولان باید برنامه ریزی در بخش های مختلف داشته باشند تا با مدیریت مناسب از تکرار سرگذشت تلخ گذشته در سواحل جلوگیری شود.
وی از فعالیت کمیته سواحل در سطح استان اشاره و تصریح کرد: در این کمیته ها برای رسیدگی به چالش ها بهره گرفته شود با توجه به این که دبیرخانه آن در سازمان مستقر است می طلبد که مدیران استانی، چالش های سطح بخش سواحل در این کمیته برطرف شود.
فتحی خاطرنشان کرد: سازمان بنادر و دریانوردی در یک مطالعه مدیریت یکپارچه برای پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر مناطق ساحلی کشور را انجام داده است.

سواحل خزر در شمال کشور یکی از نقاط زیبا و شورانگیز برای هموطنان است که همواره پذیرای انبوهی از مسافران در فصول مختلف سال است، این خط ساحلی هفت هزار کیلومتری در طول سالیان دستخوش تغییرات زیادی شده و کشورهای اطراف خود را تحت تاثیر قرار داده است؛ دریای خزر با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع به عنوان بزرگترین دریاچه جهان است که کشورهای ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان اطراف این دریاچه واقع شده اند و از مواهب آن بهره مند می شوند.

دریای خزر دارای حدود ۴۰۰ گونه آبزی است که وجود ماهیان خاویاری ارزش آن را چندین برابر کرده است، همچنین خزر بعد از خلیج فارس و سیبری دارای سومین مقام از نظر دارا بودن ذخایر نفت و گاز در ساحل و زیر بستر است از این رو این حوضه آبی از لحاظ اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی دارای ارزش زیادی است که کشورهای اطراف آن با علم به این مواهب باید در حفاظت از آن تلاش کنند.