آیا کاشت درخت واقعا می تواند به مقابله با تغییرات آب و هوایی کمک کند؟

شهره صدری – کاشت درختان به عنوان روشی برای مقابله با گرمایش جهانی ترویج شده است، اما آیا این کار می تواند بیش از فایده ضرر داشته باشد؟ بیل گیتس اخیراً در حال بحث در مورد اینکه آیا کاشت درختان انبوه واقعاً در مبارزه با تغییرات آب و هوایی کاربرد زیادی دارد، اعلام کرد: “من درخت نمی کارم.”

این میلیاردر بنیانگذار مایکروسافت در مورد اینکه چگونه انتشار کربن خود را جبران می کند گفت از “برخی از رویکردهای کمتر اثبات شده” اجتناب می کند.

او هفته گذشته در یک گفتگو با  نیویورک تایمز در مورد تغییرات آب و هوایی گفت: این ادعا که کاشت درخت به اندازه کافی می تواند بحران آب و هوا را حل کند “کاملا بی معنی است”. او همچنین گفت “آیا ما اهل علم هستیم یا احمق؟”

اظهارات جنجالی گیتس به تیتر خبرها تبدیل شد و انتقاد حامیان احیای جنگل (کاشت درختان در جنگل های آسیب دیده) و جنگل کاری (کاشت در مناطقی که اخیراً جنگلی نبودند) را برانگیخت.

جاد دیلی، رئیس سازمان غیردولتی جنگل‌های آمریکا، می‌نویسد: «من 16 سال آخر زندگی‌ام را وقف تبدیل جنگل‌ها به بخشی از راه‌حل آب‌وهوا کرده‌ام. او در ایکس، که قبلا توییتر نامیده می شد، گفت: «این نوع تفسیر واقعاً می تواند ما را به عقب براند”.

طرح‌های کاشت انبوه درختان سال‌ها به عنوان راهی برای جذب کربن از جو در مقیاس بزرگ معرفی شده اند.

حتی جمهوری‌خواهان آمریکایی که به تغییرات آب و هوایی بدبین هستند، قوانینی را برای حمایت از کاشت یک تریلیون درخت در سراسر جهان ارائه کرده‌اند.

اما گیتس در مورد مزایای چنین طرح‌های جاه‌طلبانه‌ای تنها نیست. گروهی از دانشمندان روز سه‌شنبه هشدار دادند که کاشت انبوه درختان، به‌ویژه در مناطق گرمسیری، بیشتر از اینکه مفید باشد، ضرر دارد.

به اعتقاد این دانشمندان، این در درجه اول به این دلیل است که می تواند اکوسیستم های پیچیده را با مزارع تک کشت جایگزین کند.

دانشمندان دانشگاه‌های بریتانیا و آفریقای جنوبی نوشتند: «جامعه ارزش این اکوسیستم‌ها را تنها به یک متریک – کربن کاهش داده است ».

آنها در مقاله ای در مجله روندها در اکولوژی و تکامل گفتند که جذب کربن “یک جزء کوچک از عملکردهای محوری زیست محیطی است که جنگل های استوایی و اکوسیستم های چمنی انجام می دهند”.

جسو آگیر گوتیرز، نویسنده مقاله، به نمونه هایی در جنوب مکزیک و غنا اشاره کرد، جایی که زمانی جنگل های متنوع «اکنون به توده های همگن تبدیل شده اند».

محقق ارشد مؤسسه تغییرات محیطی دانشگاه آکسفورد به خبرگزاری فرانسه گفت که این نوع کاشت آنها را «بسیار در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیر می‌کند و بر تنوع زیستی محلی تأثیر منفی می‌گذارد».

نه تنها تلاش برای کاشت درختان

تعهدات عمده کاشت درخت اغلب شامل زراعت جنگلی یا مزارع می شود، جایی که درختان در نهایت قطع می شوند و کربن آزاد می شود. و آنها تحت سلطه پنج گونه درختی هستند که عمدتاً به دلیل ارزش چوب و خمیر آنها یا سرعت رشد انتخاب شده اند.

آگویر گوتیرز، که همچنین عضو شورای تحقیقات محیط زیست طبیعی است، گفت: در میان آنها ساج گونه مهمی است که می تواند از گونه های بومی سبقت بگیرد و “خطرات بیشتری برای پوشش گیاهی بومی و اکوسیستم ایجاد می کند.”

از دیگر انتقادات می توان به کمبود فضا در سطح جهانی برای بسیاری از پروژه های کاشت انبوه پیشنهادی و خطر رقابت بین کشاورزی خرده پا و کاشت اشاره کرد.

طبقه‌بندی نادرست مراتع و تالاب به عنوان محل مناسب برای جنگل و کاشت نهال‌هایی با سازگاری ضعیف یا مراقبت‌شده نیز از مشکلاتی است که توسط دانشمندان برجسته شده است.

پس آیا واقعا کاشتن درخت ارزشی ندارد؟ دیلی که سازمان جنگل‌های آمریکا می‌گوید 65 میلیون درخت کاشته است، می‌گوید نه چندان سریع.

پس آیا واقعا کاشتن درخت ارزشی ندارد؟ دیلی که سازمان جنگل‌های آمریکا می‌گوید 65 میلیون درخت کاشته است، می‌گوید نه به این سرعت.

دیلی گفت، این فرض گیتس است که اشتباه است. او به خبرگزاری فرانسه گفت: “به معنای واقعی کلمه هیچ کس نمی گوید … که جنگل ها به تنهایی می توانند محیط زیست ما را نجات دهند.”

او استدلال می‌کند که منتقدان پروژه‌های  با دقت کالیبره‌شده شامل گونه‌های بومی در مناطقی که نیاز به جنگل‌کاری دارند را نادیده می‌گیرند و به جای آن بر روی چند طرح ضعیف تمرکز می‌کنند.

این انتقاد گسترده این واقعیت را نادیده گرفته است که بسیاری از احیای جنگل ها به دلیل از بین رفتن جنگل هایی است که بدون کمک دوباره احیا نمی شوند.”

به گفته دیلی “ما فقط به دنبال کاشت درخت در هر کجا که بخواهیم کربن را جذب کنیم، نیستیم.»

تلاش‌هایی برای پر کردن شکاف بین منتقدان و موافقان وجود دارد، از جمله 10 قانون طلایی برای احیای جنگل‌ها، که توسط باغ‌های گیاه‌شناسی سلطنتی بریتانیا، کیو و حفاظت بین‌المللی باغ‌های گیاه‌شناسی پیشنهاد شده‌اند.

آنها توصیه می کنند از علفزارها یا تالاب ها اجتناب کنید، بازسازی طبیعی را در اولویت قرار دهید، و درختان انعطاف پذیر و تنوع زیستی را انتخاب کنید.

اما آنها با قانونی شروع می کنند که شاید همه بتوانند با آن موافق باشند: ابتدا از جنگل های موجود محافظت کنید.

بهبود این جنگل‌ها می‌تواند بیش از 100 سال طول بکشد، بنابراین بسیار مهم است که قبل از کاشت بیشتر از آنچه در حال حاضر داریم محافظت کنیم.

منبع: الجزیره